>> Khuyến cáo khi người dân tự xây nhà
>> Xử lý tường chung khi xây nhà mới sao cho đúng?
>> Ngôi nhà nghiêng độc đáo lấy ý tưởng từ hình dạng tổ ong
 
Xây nhà làm nghiêng nhà hàng xóm sẽ bị xử lý thế nào?

Có không ít trường hợp tranh chấp, mâu thuẫn bắt nguồn từ việc các gia đình liền kề xây dựng nhà, công trình làm ảnh hưởng đến hàng xóm như: làm nứt tường, làm nghiêng, đổ… Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thường do phía bên có công trình xây dựng thực hiện đào móng, ép cọc sâu xuống nền đất và làm dâng khối đất lên lấn chiếm gây ra lực chèn ép lên các móng nhà liền kề.

Để giải quyết tranh chấp cũng như bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, pháp luật Dân sự, pháp luật Đất đai đã có quy định liên quan đến vấn đề này.

Theo đó, Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ về ranh giới giữa các bất động sản như sau:

“Điều 175. Ranh giới giữa các bất động sản

1. Ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.

Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách, kể cả trường hợp ranh giới là kênh, mương, hào, rãnh, bờ ruộng. Mọi chủ thể có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung.

2. Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.

Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, cắt, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Có thể thấy, khoản 2 Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015 đã nêu rõ người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.

Ngoài ra, Điều 174 Bộ luật Dân sự 2015 quy định, khi xây dựng công trình, chủ sở hữu công trình phải tuân theo pháp luật về xây dựng, bảo đảm an toàn, không được xây vượt quá độ cao, khoảng cách mà pháp luật về xây dựng quy định. Bên cạnh đó, không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản là bất động sản liền kề và xung quanh.

Vì vậy, việc xây nhà làm nghiêng nhà hàng xóm được xác định là hành vi xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người có quyền khác đối với tài sản là nhà liền kề và có thể bị xử phạt theo quy định pháp luật.

Cụ thể, Nghị định 16/2022/NĐ-CP đã đưa ra mức phạt đối với các tổ chức thi công xây dựng công trình vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng gây nguy cơ sụp đổ công trình lân cận nhưng không gây thiệt hại đến sức khỏe, tính mạng của người khác như sau:

- Đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ: Phạt tiền từ 30 - 40 triệu đồng.

- Đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác: Phạt tiền từ 50 - 60 triệu đồng.

- Đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng: Phạt tiền từ 80 - 100 triệu đồng.

Quy định pháp luật đối với trường hợp nhà bị nghiêng do hàng xóm xây nhà

Việc nhà ở bị nghiêng do hàng xóm xây nhà có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng về tài sản, sức khỏe và tính mạng của nhà liền kề cũng như các nhà xung quanh. Vậy, pháp luật quy định thế nào để đảm bảo quyền lợi của các nhà liền kề bị ảnh hưởng?

- Thỏa thuận bồi thường thiệt hại

Tại Điều 605 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra như sau:

“Điều 605. Bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra

Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác.

Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường”.

Theo đó, chủ sở hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác. Trường hợp người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải có trách nhiệm liên đới bồi thường.

Về mức bồi thường, hiện pháp luật Dân sự không quy định cụ thể, các bên dựa vào thiệt hại thực tế để thỏa thuận mức bồi thường phù hợp.
        
- Khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại

Trường hợp không thể thống nhất thỏa thuận bồi thường thiệt hại, bên bị xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp có thể khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại tại Tòa án có thẩm quyền (Tòa án nơi bị đơn cư trú). Trong đó, Đơn khởi kiện phải gồm các nội dung (theo khoản 1 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự):

- Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện.

- Tòa án nhận đơn khởi kiện.

- Tên, nơi cư trú/trụ sở của bạn, của người bị kiện và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

- Các tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện (thường gồm chứng cứ chứng minh thiệt hại xảy ra).

Cần lưu ý, người khởi kiện phải chứng minh được thiệt hại của mình do hành vi đào móng làm nghiêng nhà gây ra mới có đủ cơ sở để Tòa án nhân dân giải quyết.

Nhìn chung, việc xây dựng, thi công nhà ở cần được tính toán và tiến hành tỉ mỉ, cẩn trọng để không gây ảnh hưởng đến hàng xóm hay các công trình lân cận. Mong rằng thông qua bài viết, các gia chủ đã nắm được quy định của pháp luật về xây dựng, cũng như có hướng giải quyết trong trường hợp nhà bị nghiêng do hàng xóm xây nhà để không chịu thiệt.