Theo Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM, đối với quy định bố trí quỹ đất xây dựng NƠXH trong phạm vi dự án nhà ở thương mại hoặc ngoài phạm vi dự án thì khoản 2 Điều 16 Luật Nhà ở năm 2014 quy định, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải dành một phần diện tích đất ở để xây dựng NƠXH.

Các quy định này được cụ thể hóa tại Nghị định số 100/2015/NĐ-CP, Nghị định số 49/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP. Tuy nhiên, Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM cho rằng, các quy định nêu trên chưa phù hợp trong thực tiễn áp dụng, đặc biệt đối với những dự án có quy mô nhỏ. 

Theo đó, việc dành 20% quỹ đất để đầu tư xây dựng NƠXH tại các dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng đất nhỏ sẽ không đủ diện tích tối thiểu để đầu tư được một khối NƠXH độc lập đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn, kiến trúc.

Đồng thời, quỹ đất này cũng không khả thi nếu chuyển thành loại hình NƠXH dạng thấp tầng do các đô thị loại đặc biệt, loại I không khuyến khích loại hình nhà ở này để tiết kiệm quỹ đất. Bên cạnh đó, nếu phát triển loại hình NƠXH liền kề này trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị có thể tiềm ẩn các tiêu cực, không công bằng.

Mặt khác, trường hợp người thu nhập thấp vào ở trong các căn hộ NƠXH trong các dự  án nhà ở thương mại cao cấp, siêu cao cấp thì chỉ tính riêng chi phí quản lý vận hành tòa nhà cũng như các dịch vụ thiết yếu khác trong các dự án này cũng là không phù hợp với thu nhập của họ.

Giai đoạn từ 2021 đến nay, Thành phố đã triển khai 10 dự án NƠXH, trong đó có 1 dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng với quy mô 260 căn hộ.

Đặc biệt, một số dự án có tính chất đặc thù về kiến trúc cảnh quan, nếu bố trí NƠXH trong dự án có thể phá vỡ quy hoạch, kiến trúc và không đạt được mục tiêu đầu tư của dự án.

Vì thế, Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM cho rằng, việc bố trí quỹ đất xây dựng NƠXH trong phạm vi dự án nhà ở thương mại hoặc phê duyệt quy hoạch, bố trí quỹ đất NƠXH ở vị trí khác ngoài phạm vi dự án nhà ở thương mại sẽ sử dụng hiệu quả quỹ đất xây dựng NƠXH trong các dự án nhà ở thương mại, tránh lãng phí về đất đai khi chưa đưa vào triển khai thực hiện dự án theo quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Đặc biệt, sẽ phát huy sự chủ động và linh hoạt của địa phương trong việc bố trí quỹ đất xây dựng NƠXH, bảo đảm đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội khu vực, phù hợp với chương trình và kế hoạch phát triển nhà ở của thành phố.

Hạn chế can thiệp của Nhà nước vào hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp thông qua việc chủ động xác định quỹ đất xây dựng NƠXH ở vị trí khác theo chương trình và kế hoạch phát triển nhà ở.

Qua đó, tạo sự đồng bộ trong việc thực hiện các dự án NƠXH và nhà ở thương mại; TP có được quỹ đất tập trung và lớn để  xây dựng NƠXH; không còn hình ảnh tương phản xã hội giữa đối tượng thu nhập thấp và thu nhập cao trong cùng một dự án.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, trong giai đoạn 2016 - 2020, Thành phố đã hoàn thành, đưa vào sử dụng 19 dự án NƠXH với quy mô 14.954 căn hộ. Giai đoạn từ 2021 đến nay, Thành phố đã triển khai 10 dự án NƠXH, trong đó có 1 dự án đã hoàn thành, đưa vào sử dụng với quy mô 260 căn hộ.

Số liệu báo cáo kết quả thực hiện giữa nhiệm kỳ chương trình phát triển nhà ở TP.HCM giai đoạn 2021-2030, từ năm 2021 đến tháng 6/2023, Thành phố xây dựng, phát triển được 32,6 nghìn m² sàn NƠXH, chiếm 1,31% so với chỉ tiêu đề ra.

Về việc đăng ký vay gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho thấy, tính đến ngày 12/6/2023, Sở Xây dựng đã nhận được 6 đề nghị của các chủ đầu tư có nhu cầu vay vốn gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng. Trong đó có 3 chủ đầu tư dự án NƠXH, 1 chủ đầu tư dự án cho công nhân thuê và 2 chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, để giải quyết các vướng mắc pháp lý và đẩy nhanh tiến độ xây dựng NƠXH, Sở Xây dựng kiến nghị hoàn thành việc lập và phê duyệt Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, trong đó có quy hoạch xây dựng NƠXH, nhà lưu trú cho công nhân.

Đồng thời, rà soát quỹ đất xây dựng NƠXH trong các dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng đất trên 10 ha. Đồng thời, đôn đốc chủ đầu tư khẩn trương đầu tư xây dựng NƠXH, nhà lưu trú cho công nhân. 

Trong đó, nhấn mạnh, trường hợp chậm hoặc không thực hiện thì thu hồi, tổ chức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư xây dựng NƠXH tại khu đất này theo quy định. Ngoài ra, tổ chức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư thực hiện xây dựng dự án NƠXH, nhà lưu trú cho công nhân tại các khu đất do Nhà nước trực tiếp quản lý. 

VLXD.org (TH/ TC Xây dựng)