Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có 50 khu vực thuộc 38 điểm mỏ cát, sỏi được quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản đến năm 2020; 13 điểm mỏ cát, sỏi được quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản giai đoạn 2021-2030; có 14 điểm mỏ cát, sỏi lòng sông nằm trong khu vực cấm hoạt động khoáng sản. Trong đó, UBND tỉnh đã cấp 14 giấy phép thăm dò cát, sỏi lòng sông. Có 120 cá nhân và 44 phương tiện liên quan hoạt động khai thác, vận chuyển cát, sỏi. Ngoài ra, còn có một số thuyền nhỏ được người dân sinh sống ven sông sử dụng vận chuyển cát, sỏi được khai thác trái phép bằng phương pháp thủ công… Theo ghi nhận của các cơ quan chức năng, thời gian qua, hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tập trung chủ yếu diễn ra trên sông Thạch Hãn, sông Ba Lòng, sông Ô Lâu…

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép là do nguồn lợi từ việc khai thác cát, sỏi khá cao; nhu cầu sử dụng cát trong xây dựng ở trên địa bàn tỉnh cao hơn so với trữ lượng khai thác thực tế được cấp phép. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về khai thác tài nguyên khoáng sản trong nhân dân chưa sâu rộng; công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành chưa hiệu quả nên nhiều đơn vị, cá nhân đã lợi dụng sơ hở trong công tác quản lý để khai thác vượt ranh giới mỏ được giao, vượt quá giới hạn, độ sâu cho phép, xâm phạm vào khu vực cấm, khu vực chưa cấp phép gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến canh tác nông nghiệp của người dân…

Để tăng cường công tác quản lý đối với các hoạt động kinh doanh, khai thác tài nguyên cát, sỏi, Công an tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các cấp, các ngành chức năng tăng cường công tác đấu tranh với hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh với một số giải pháp, biện pháp như thực hiện quyết liệt Chỉ thị 03/CT-TTg ngày 30/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật về khoáng sản”; phối hợp rà soát, xây dựng kế hoạch phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn các hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển, tiêu thụ cát sỏi trái phép ở các sông trên địa bàn tỉnh. Chủ động nắm tình hình hoạt động của các đối tượng hình sự, các băng nhóm bảo kê hoạt động tại các mỏ, bến bãi, các điểm tập kết, khai thác, kinh doanh cát, sỏi trái phép; các hoạt động trốn thuế, vi phạm pháp luật về quản lý kinh tế trong khai thác, kinh doanh khoáng sản. Từ đó có phương án, kế hoạch để lập án đấu tranh xử lý nghiêm tội phạm và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.

Lãnh đạo Công an tỉnh cũng yêu cầu các đơn vị nghiệp vụ như Phòng Cảnh sát giao thông, Cảnh sát môi trường đã tập trung lực lượng, phương tiện tổ chức tuần tra, kiểm soát trên các tuyến, địa bàn, khu vực trọng điểm có các hoạt động khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trái phép; tăng cường công tác kiểm tra, yêu cầu các đơn vị khai thác cát, sỏi chấp hành nghiêm chỉnh trong việc thực hiện các quy định về thả phao, cắm mốc giới khu vực khai thác, nạo vét, phương tiện đã đăng ký. Đặc biệt, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, tập kết, kinh doanh cát trái phép trên các tuyến sông; các tổ chức, cá nhân được cấp phép kinh doanh khai thác cát nhưng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thực hiện không đúng các nội dung được cấp phép; số đối tượng hình sự tổ chức hoạt động khai thác cát trái phép có dấu hiệu can thiệp, bảo kê hoạt động khai thác cát của các tổ chức, cá nhân. Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm 2020, các lực lượng chức năng đã phát hiện 16 vụ với 16 đối tượng có hành vi mua bán, vận chuyển khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp, phạt tiền 7,8 triệu đồng; xử phạt vi phạm hành chính 20 vụ với 20 đối tượng có hành vi khai thác cát trái phép, số tiền 76 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Công an xã đã chủ động tham mưu ch các cấp, chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người dân địa phương. Qua đó, đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật cho các tổ chức, cá nhân hoạt động trên lĩnh vực khai thác, kinh doanh cát, sỏi và người dân trên địa bàn.

Từ sự vào cuộc tích cực của các lực lượng chức năng, hy vọng tình trạng khai thác các, sỏi trái phép trên địa bàn tỉnh Quảng Trị sẽ được sẽ được kiểm soát hiệu quả, góp phần đảm bảo an toàn dòng chảy cho các con sông, đồng thời đảm bảo an ninh trật tự trên lĩnh vực kinh doanh, khai thác cát, sỏi, chống thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản.