Tiết kiệm năng lượng

Công nghệ tiết kiệm năng lượng : Doanh nghiệp thiếu vốn

20/04/2011 - 09:01 SA

Sử dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng mang lại lợi ích rõ rệt khi tiết kiệm từ 50 đến 80% năng lượng, giảm ô nhiễm môi trường...

Tuy nhiên, việc trang bị, thay thiết bị, sử dụng năng lượng mới cần một nguồn vốn ban đầu rất lớn mà nhiều DN hoặc ngại ngần, hoặc không có khả năng nên hiện VN vẫn là nước sử dụng nhiều thiết bị, hệ thống sản xuất tiêu hao nhiều năng lượng.

Một trong những nguyên nhân gây tổn thất về điện chính là do sử dụng các thiết bị quá cũ, nhất là các thiết bị trong những lĩnh vực tiêu tốn nhiều điện năng nhất như ximăng, thép...

Hiện nay chúng ta đang sử dụng năng lượng rất lãng phí. Trong công nghiệp, cường độ năng lượng ở VN cao từ 1,5 đến 1,7 lần hơn Thái Lan hay Malaysia. Như thế có nghĩa là để sản xuất ra một USD giá trị sản phẩm công nghiệp (thép, xi măng, hoá chất...) chúng ta cần một năng lượng từ 50% đến 70% nhiều hơn các nước Đông Nam Á. Các nhà quy hoạch năng lượng của ta đã căn cứ vào cách sử dụng năng lượng lãng phí này để dự báo nhu cầu năng lượng trong tương lai và không lấy gì làm lạ khi họ đưa ra những tốc độ tăng trưởng của nhu cầu điện năng là 17% (trong khi ở hầu hết các nước công nghiệp trên thế giới, tốc độ này chỉ xấp xỉ 5 - 6%). Với cách tính như thế, nhu cầu điện năng vào năm 2020 sẽ lên đến gần 500 tỷ kWh và đất nước phải bỏ ra hàng chục tỉ USD để xây dựng các nhà máy điện mới, kể cả các nhà máy điện hạt nhân.

Biết có lợi

Hiện nay, khoa học đang cải tiến từng ngày sản xuất ra những thiết bị, công nghệ với hai ưu điểm cơ bản là giúp tiết kiệm năng lượng trên 50%, và hạn chế gây hại môi trường. Trên thị trường bán rộng rãi và đa dạng các thiết bị tiết kiệm điện hoặc dùng năng lượng mặt trời như: Các loại bóng đèn chiếu sáng compact, tuyp gầy, Halogien... nếu với độ sáng tương đương bóng đèn thường thì chỉ tiêu hao điện bằng khoảng 20% bóng đèn thường. Bóng đèn công nghệ led có thể tiết kiệm điện nhiều hơn nữa. Hoặc đèn chiếu sáng dùng năng lượng mặt trời tiết kiệm trên 25% chi phí, rất phù hợp dùng nơi công cộng, giao thông.... Ngoài lợi ích kinh tế, đèn tiết kiệm điện còn có lợi cho sức khỏe người dùng do không hại mắt, tỏa nhiệt ít. Hệ thống nước nóng dùng năng lượng mặt trời cũng là một ví dụ dễ thấy về lợi ích kinh tế, rất phù hợp với VN.

Việc sử dụng nhiên liệu mới cho động cơ là xu thế bắt buộc khi dầu mỏ ngày càng tăng giá, Các DN taxi cho biết, do chi phí xăng dầu chiếm khoảng 40% tổng chi phí nên các DN đã nghĩ đến việc dùng nhiên liệu khí gas hỗn hợp mà từ chuyên môn gọi là nhiên liệu LPG thay xăng, không chỉ giúp tiết kiệm khoảng 25% chi phí, mà còn làm cho khí thải hầu như không còn chất độc hại, giúp môi trường trong lành hơn rất nhiều so với dùng xăng dầu. Một ví dụ khác, theo tính toán của Cty Dầu Việt, mỗi ôtô dùng một lần nhớt Super Miracle (NK Hàn Quốc) thì xe chạy được 150.000 km (trong khi nếu dùng nhớt thông thường chỉ chạy được khoảng 5.000 km). Tổng chi phí tiết kiệm được của một lần thay nhớt khoảng 60 - 70% so nhớt thông thường. Ngoài ra còn giúp tăng tuổi thọ động cơ, giảm tiền công bảo dưỡng, công thay nhớt, thay lọc dầu, giảm 29 lần thải nhớt độc hại ra môi trường.

Nhưng thiếu tiền

Ông Lê Anh Tuấn - Phó trưởng ban quản lý các KCX- KCN TP HCM (Hepza) cho biết, sử dụng công nghệ mới tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường hầu như DN nào cũng biết, muốn thực hiện nhưng thực tế là hầu hết các DN VN, đặc biệt là DN vừa và nhỏ đang sử dụng thiết bị và công nghệ lạc hậu, rất nhiều hệ thống thuộc thế hệ những năm 1960, là “rác” công nghiệp của các nước phát triển. Cái khó lớn nhất là DN thiếu vốn do hầu hết các thiết bị công nghệ mới đều có giá cao nhiều lần thông thường. Hơn nữa, việc thay đổi cả một dây chuyền sản xuất cần một số vốn khổng lồ mà rất ít DN dám làm, có khả năng làm, chưa nói phải huấn luyện lại cách sử dụng cho nhân viên...

Hầu hết các loại nhiên liệu mới, thiết bị mới hiệu quả hơn, tiết kiệm hơn đều có giá đầu tư ban đầu cao gấp cả chục lần thiết bị- nhiên liệu cũ. Đơn cử như với DN vận tải, để chuyển việc sử dụng nhiên liệu xăng hiện nay sang sử dụng nhiên liệu LPG thì vốn ban đầu phải xây dựng các trạm cung ứng loại nhiên liệu này trên địa bàn hoạt động, sau đó mỗi ôtô phải trang bị một bộ chuyển đổi sử dụng nhiên liệu... Giá bóng đèn compact đắt từ 10 - 20 lần bóng đèn thường. Mỗi máy nước nóng năng lượng mặt trời có giá ban đầu tối thiêu từ 10 triệu đồng trở lên, đắt hơn 10 lần máy nước nóng thông thường. Do vậy mà thực tế máy nước nóng năng lượng mặt trời chủ yếu chỉ được các khách sạn, nhà nghỉ và gia đình khá giả sử dùng. Tương tự, nhớt Super Miracle có giá 600 ngàn đồng/lít, trong khi giá nhớt thông thường khoảng 50 ngàn đồng/lít... Đại diện DN phân phối đèn chiếu sáng công cộng NK từ Trung Quốc cho biết chi phí ban đầu để lắp đặt loại đèn này cao hơn loại thông thường từ 2,5 đến 3 lần.

Vì những lý do trên nên dù có nhiều tính năng ưu việt nhưng thiết bị - nhiên liệu công nghệ mới chưa được phổ biến tại VN. Bà Nguyễn Thục Quyên - Đại diện Ngân hàng IFC khẳng định: VN đang sử dụng nhiều thiết bị công nghiệp thế hệ cũ cả trong sản xuất lẫn trong vận tải có mức hao tốn năng lượng rất cao, thải ra môi trường nhiều chất độc hại... Hiện mức tiêu hao năng lượng của VN lớn hơn Trung Quốc, Philippines...

Đặc biệt, VN đang có nhiều nhà máy thép dù mới hoạt động nhưng có mức tiêu thụ điện khổng lồ, có nhà máy tiêu thụ điện bằng sản lượng của một nhà máy thủy điện cỡ trung bình tại VN. Nếu Nhà nước không có các chính sách khuyến khích hỗ trợ, thậm chí bắt buộc đổi mới công nghệ thì thực trạng trên sẽ còn kéo dài.

Kỳ sau: Cơ quan chức năng nói gì ?

PT_Theo Khắc Dũng, DDDN