Kéo dài từ năm 2012, trong cả năm 2013, thị trường thép xây dựng trong nước tiếp tục tình trạng ảm đạm, nhu cầu thép giảm mạnh do đầu tư công giảm, bất động sản đóng băng, nhiều công trình xây dựng đình trệ. Trong khi đó, nhiều nhà máy thép lớn trong nước đã "trót" đầu tư từ trước nên phải đưa dây chuyền mới vào hoạt động. "Nghịch cảnh" cung vượt cầu quá lớn khiến các DN thép sản xuất cầm chừng, loay hoay tìm lối ra, thậm chí một số đơn vị phải chiết khấu cao nhằm kích cầu, song vẫn chưa cải thiện đáng kể tình hình sản xuất kinh doanh.


Ông Đỗ Duy Thái, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thép Việt cũng như lãnh đạo nhiều DN thép khác cho rằng, trong khi sức tiêu thụ thấp mà công suất sản xuất lại lớn và còn phải cạnh tranh với hàng nhập khẩu, không có cách nào tốt hơn là các DN phải đẩy mạnh xuất khẩu (XK). Chỉ riêng Thép Việt năm nay XK khoảng 130.000 tấn thép, và dự kiến tăng thêm 30% trong năm 2014.

Theo thống kê từ Bộ Công Thương, sản lượng XK sắt thép cả ngành năm 2013 tính đến đầu tháng 12 đã đạt 2 triệu tấn, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2012, với kim ngạch 1,61 tỷ USD. Trong đó, các loại thép không gỉ, thép dẹt, tôn tráng kẽm, tôn mạ màu XK tăng tới 30 - 40%. Nhờ không ngừng nỗ lực, hiện DN sắt thép Việt Nam đã đưa được sản phẩm sang 26 nước trên thế giới. Đại diện Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, năm 2013, toàn ngành XK 2,5 triệu tấn, tăng 30% so với năm ngoái, đạt giá trị trên 2 tỷ USD. Tuy nhiên, khả năng tiêu thụ thép năm 2014 sẽ không có đột biến, chỉ tăng 2 - 3% so với mức 4,6 triệu tấn của năm 2013.

Ông Phạm Chí Cường - Chủ tịch Hội KHKT đúc - luyện kim Việt Nam, nguyên Chủ tịch VSA cho rằng, có 3 lý do mà ngành thép cần tăng cường XK: Thứ nhất, để giảm gánh nặng nhập siêu đang quá lớn. Một nửa lượng thép trong nước chưa sản xuất được, trong đó phải nhập cả nguyên liệu cho sản xuất thép xây dựng, với kinh phí gần 5 tỷ USD/năm. Thứ hai, sản xuất thép xây dựng trong nước hiện gấp đôi nhu cầu thực, nên XK sẽ giúp giảm tồn kho, các nhà máy thép duy trì sản xuất. Thứ ba, Việt Nam nên XK vì chất lượng thép trong nước ngày càng được nâng cao, bước đầu xây dựng được thương hiệu tại các nước trong khu vực. "Khi bước vào sân chơi lớn TPP, DN thép cần tăng khả năng cạnh tranh bằng cách chú trọng đầu tư về kỹ thuật để tăng năng suất, giảm giá thành và nâng cao chất lượng sản phẩm; đồng thời phải không ngừng xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm tại các thị trường mới như Mỹ, châu Phi, Trung Đông... Đồng thời, các cơ quan Nhà nước nên có chính sách thông thoáng cho DN XK" - ông Cường nói.