Theo Sở TN&MT tỉnh Đắk Nông, trên địa bàn tỉnh có hơn 40 đơn vị được cấp phép khai thác khoáng sản. Các loại khoáng sản được cấp phép chủ yếu là đá xây dựng, cát xây dựng, than bùn, đất sét, alumin… Thời gian qua, hầu hết các mỏ khai thác khoáng sản hoạt động bình thường. Tuy nhiên, tại các mỏ cát có nhiều ảnh hưởng trong hoạt động khai thác. Cụ thể, cuối năm 2021, hầu hết các doanh nghiệp bị cơ quan thanh tra yêu cầu phải đóng cửa mỏ để khắc phục các vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Các doanh nghiệp ngừng khai thác khiến nguồn cung khan hiếm.  đầu năm 2022 được đẩy lên khoảng 500.000 đồng/m³ (cao hơn khoảng 20 - 25% so với trước). Đến giữa năm 2022, một loạt tàu thuyền khai thác cát của các doanh nghiệp bị buộc phải ngừng hoạt động. Các phương tiện này đã hết hạn đăng kiểm nên không đủ điều kiện để hoạt động khai thác cát. Các doanh nghiệp khai thác cát chia sẻ, tàu hút cát bị ngừng hoạt động khiến trữ lượng cát bị giảm sâu. Doanh nghiệp phải tốn nhiều chi phí để duy trì hoạt động của tàu, bến bãi, nhân công, máy móc… Điều này khiến doanh nghiệp bán cát tại bãi với giá từ 200.000 - 300.000 đồng/m³, cao hơn so với trước đó.

Sở TN&MT đã chủ động làm việc với các sở, ngành liên quan để đánh giá kỹ tình hình khai thác, kinh doanh cát. Ít ngày tới, chúng tôi sẽ tham mưu cho UBND tỉnh hướng xử lý cụ thể, lãnh đạo Sở TN&MT thông tin.

Một doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng tại TP. Gia Nghĩa thông tin,  hiện đang bán dao động khoảng 500.000 đồng/m³. Tại TP. Gia Nghĩa dịp cuối năm 2022, có thời điểm giá cát trên 650.000 đồng/m³.

Sản lượng cát khai thác giảm khiến giá cát có xu hướng tăng. Trong khi đó, các phương tiện vận chuyển cát trên bờ chịu sự kiểm soát chặt của cơ quan chức năng. Các chi phí về nguyên liệu, hao mòn xe, nhân công vận chuyển… có xu hướng tăng.

Nhiều yếu tố cấu thành khiến giá cát nói riêng, vật liệu xây dựng nói chung tăng cao. Hầu hết doanh nghiệp xây dựng đều rất quan tâm đến thị trường vật liệu xây dựng. Bởi chỉ tác động nhỏ của một số loại vật liệu xây dựng có thể ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, chủ doanh nghiệp phân tích.

Đại diện Sở Xây dựng cho biết, hàng tháng, đơn vị đều công bố chỉ số . Giá vật tư, vật liệu xây dựng được công bố để các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan tham khảo, áp dụng vào việc lập, quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Sở Xây dựng không có chức năng quản lý Nhà nước về giá. Chúng tôi đã tham mưu cho tỉnh vấn đề dự báo nhu cầu xây dựng trên địa bàn cho cả giai đoạn đến 2025, đại diện Sở Xây dựng cho hay.

Cục Quản lý thị trường Đắk Nông cho biết, giá vật liệu xây dựng tăng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó vấn đề cung - cầu có tính quyết định. Giá một số vật liệu xây dựng, nhất là cát xây dựng thời gian qua có sự biến động. Đơn vị đã chủ động kiểm tra và chưa xác định có tình trạng đầu cơ, găm hàng để làm lũng đoạn thị trường.