Trong khi nhiều ngành hàng bị chao đảo bởi Covid-19, thì xi măng dường như không chịu nhiều tác động. Ba năm liên tiếp (2018 - 2020), ngành xi măng đều xuất bán số lượng lớn, với giá trị vượt 1 tỷ USD/năm, riêng năm 2020 xuất khẩu hơn 38 triệu tấn, trị giá 1,46 tỷ USD.

Sở dĩ xuất khẩu xi măng tăng mạnh là nhờ Trung Quốc thay đổi chính sách đầu tư đối với ngành này. Cụ thể, Trung Quốc giới hạn và giảm dần các nhà máy xi măng (chủ yếu vì mục đích môi trường), tăng nhập clinker từ nước ngoài, đặc biệt từ Việt Nam.

Ông Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) đánh giá, ngành xi măng vẫn đang duy trì sản xuất và tiêu thụ khá trong bối cảnh nhiều ngành kinh tế chịu tác động mạnh bởi đợt dịch Covid-19 lần thứ tư. Trong đó, kênh xuất khẩu có mức tăng tốt, do xi măng Việt Nam đã ít nhiều tạo được vị thế trên thị trường.

Những con số thống kê cho thấy, cơ cấu tiêu thụ xi măng và clinker giữa thị trường xuất khẩu - nội địa là 38% - 62%, với xu hướng nghiêng dần tỷ trọng về xuất khẩu. 
 

(Nguồn: Tổng Cục Hải quan).
 

Theo phân tích của Công ty Cổ phần Chứng khoán VCBS, do cơ cấu xuất khẩu clinker - xi măng là 63% - 37%, đa phần xuất khẩu sang Trung Quốc là clinker (bán thành phẩm) có giá trị thấp hơn xi măng, do đó, giá trị xuất khẩu và giá xuất khẩu suy giảm.

Việc xuất khẩu tăng giúp doanh nghiệp dễ tìm đầu ra hơn, giúp giảm áp lực hàng tồn kho, giảm chi phí bán hàng và cải thiện dòng tiền. Tuy nhiên, do chủ yếu xuất clinker với giá thấp, trong khi giá than, điện, chi phí tiền lương tăng, các doanh nghiệp không hưởng lợi nhiều từ việc tăng xuất khẩu.

Việc phụ thuộc vào một vài thị trường chính khiến rủi ro đối với ngành xi măng Việt Nam gia tăng, khi một trong các thị trường này điều chỉnh chính sách nhập khẩu hoặc áp dụng tự vệ với hàng hóa nhập khẩu.

Bên cạnh đó, ngay lúc này, ngành xi măng Việt Nam cũng  đang đối mặt với việc bị áp thuế chống bán phá giá, do Philippines khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp tự vệ với sản phẩm xi măng nhập khẩu. Ông Cung cho biết, trước vụ việc trên, VNCA đã chủ trì phối hợp với Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương) chỉ đạo các đơn vị sản xuất và xuất khẩu trong nước chủ động giải pháp ứng phó.

VLXD.org (TH/ Đầu tư)