Tiêu thụ sụt giảm mạnh

Ông Tống Văn Nga, Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam cho biết, tình hình tiêu thụ vật liệu xây dựng chủ yếu 6 tháng đầu năm 2023 đối mặt với những khó khăn chưa từng có do cầu thị trường giảm mạnh, trong khi chi phí đầu vào tăng cao, một số ngành phải cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu.

Điển hình là thép, nhiều nhà máy tiếp tục giảm công suất, chỉ trong quý II/2023 đã có tới 13 đợt điều chỉnh giảm giá thép xây dựng. Thông tin vừa được Tổng Công ty Thép Việt Nam công bố cho thấy, nửa đầu năm 2023, giá bình quân các mặt hàng thép đều giảm mạnh từ 14 - 37% so với cùng kỳ 2022. Cầu trong nước và xuất khẩu thấp, đặc biệt trong quý II khiến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp thép sụt giảm mạnh.

Tính chung 6 tháng đầu năm, tiêu thụ thép thành phẩm chỉ bằng 38% kế hoạch năm và giảm 30% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó thép cán dài giảm 33% và thép cán nguội giảm 24%, Tổng Công ty Thép Việt Nam cho hay.
 

Lũy kế 6 tháng, Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát sản xuất 2,86 triệu tấn thép thô, giảm 34% so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng bán thép xây dựng, phôi thép và HRC (thép cuộn cán nóng) đạt 2,9 triệu tấn, giảm 27% so với cùng kỳ năm 2022.

Đối với xi măng, ông Nga cho biết, thị trường xi măng suy giảm mạnh nửa đầu năm 2023. Ngành xi măng gặp nhiều khó khăn do cung vượt cầu lớn. Nhiều nhà máy xi măng phải sản xuất cầm chừng hoặc dừng lò nung.

Thừa nhận thực trạng này, một doanh nghiệp sản xuất xi măng chia sẻ, địa phương nơi doanh nghiệp đứng chân có 2 nhà máy sản xuất xi măng, trong đó, 1 nhà máy gần như đóng cửa nửa năm nay, còn 1 nhà máy sản xuất cầm chừng.

Trong khi đó, thị trường xuất khẩu xi măng vẫn bao phủ gam màu xám. Mặc dù Trung Quốc đã mở cửa trở lại, nhưng thị trường bất động sản của quốc gia này chưa khởi sắc nên việc xuất khẩu xi măng sang Trung Quốc vẫn gặp khó khăn. Thị trường Philippines vừa qua đã công bố áp thuế chống bán phá giá tạm thời với một loạt doanh nghiệp xi măng Việt Nam như: Xi măng Long Sơn, Hạ Long, Thăng Long, Vissai Ninh Bình, Vicem Tam Điệp... khiến doanh nghiệp xi măng thêm khó.

Với doanh nghiệp bê tông, ước tính 5 tháng đầu năm 2023, sản lượng bê tông giảm gần 14% so với cùng kỳ năm 2022. Sản lượng tấm lợp cũng giảm sâu, tồn kho tăng cao...

Theo đại diện Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, việc tắc nghẽn tiêu thụ các sản phẩm vật liệu xây dựng chủ yếu do cầu thị trường sụt giảm mạnh, các dự án bất động sản trên cả nước hầu như bị đóng băng. Các dự án dở dang thì không tiếp tục hoàn thiện, các dự án mới không được triển khai thêm. Các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân triển khai rất chậm do thiếu quỹ đất được quy hoạch và thủ tục hành chính rườm rà...

Gỡ khó thế nào?

Nhằm thúc đẩy cầu thị trường, thời gian qua, nhiều giải pháp đã được ban hành như: giảm thuế, kích cầu tiêu dùng, tìm kiếm thị trường xuất khẩu... Tuy nhiên, triển vọng thị trường vật liệu xây dựng những tháng cuối năm 2023, theo ông Tống Văn Nga, vẫn rất khó khăn. Mặc dù Chính phủ đang đẩy mạnh đầu tư, trong đó có đầu tư công để tạo động lực tăng trưởng, nhưng đầu tư công chủ yếu là xây dựng các công trình giao thông nên việc tiêu thụ xi măng, kính, tấm lợp, thép... không đáng kể.

Ông Trần Văn Hùng, Phó Giám đốc Công ty CP Xi măng Tân Quang nhận định, trong quý III/2023, triển vọng tiêu thụ vẫn chưa thấy “cửa sáng” và khó khăn này sẽ tiếp tục kéo dài đến cuối năm.

Trong văn bản vừa được 8 Hiệp hội, Hội Doanh nghiệp Vật liệu xây dựng, trong đó có Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, Hiệp hội Thép Việt Nam, Hiệp hội Xi măng Việt Nam, Hội Bê tông Việt Nam... trình Thủ tướng Chính phủ, hàng loạt kiến nghị nhằm tháo gỡ phần nào khó khăn cho doanh nghiệp vật liệu xây dựng đã được nêu lên.

Ông Nga cho biết, tại văn bản, các doanh nghiệp vật liệu xây dựng đề nghị cấp thẩm quyền đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện các giải pháp khơi thông thị trường như: phát triển thị trường nhà ở; triển khai xây dựng nhà ở công nhân gắn liền với khu công nghiệp; đề nghị xem xét, tổ chức điều tra chống bán phá giá đối với gạch ốp lát nhập khẩu từ Ấn Độ...

Bên cạnh đó là giải pháp nghiên cứu xây dựng cầu cạn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và những nơi thích hợp, tùy theo địa hình cụ thể. Việc xây dựng loại cầu này không phụ thuộc vào nguồn cát đắp nền, không cản trở thoát lũ, mang lại lợi ích lâu dài và tiêu thụ được một lượng lớn xi măng, bê tông, sắt thép..., qua đó góp phần tháo gỡ tắc nghẽn thị trường cho ngành Vật liệu xây dựng.

Ông Bùi Khắc Sơn, Phó Chủ tịch Hội Bê tông Việt Nam đề xuất, trong lúc các chủ đầu tư, nhà thầu chưa thanh toán được tiền mua vật liệu xây dựng thì các nhà sản xuất vật liệu xây dựng cũng cần được cơ cấu, giãn, hoãn các khoản nợ, giảm lãi suất cho vay để giảm khó khăn.

Từ phía Ddoanh nghiệp, đại diện Công ty CP Xi măng Tân Quang cho hay, trong khó khăn, doanh nghiệp cần thực hiện tất cả các giải pháp để tiết giảm chi phí sản xuất, chủ động liên kết với các doanh nghiệp khác tìm đầu ra cho sản phẩm, chắt chiu từng cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh...

Trước đó, Bộ Xây dựng khuyến cáo, doanh nghiệp vật liệu xây dựng cần nắm bắt diễn biến thị trường để điều chỉnh kịp thời hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp phải có chiến lược dài hạn về sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

VLXD.org (TH/ Đấu thầu)