Đá ong là gì ?
Đá ong là một loại đá giàu nhôm và sắt được hình thành ở các vùng đất ẩm ướt và vùng nhiệt đới. Hầu như tất cả các loại đá ong thường có màu đỏ nâu vì nó có hàm lượng oxit sắt cao. Đá ong được hình thành nhờ sự phong hóa rất mạnh của đá mẹ nằm ở bên dưới. Đá ong tập trung nhiều nhất ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.
Đá ong được sản xuất như thế nào?
Đá ong được các nghệ nhân trong làng khai thác tạo hình hoàn toàn thủ công, nếu ai đã từng chứng kiến quy trình khai thác đá ong thì mới cảm nhận được sự vất vả của cái nghề truyền thống này.
Từng viên từng viên được người thợ dùng thó xiên vào lớp đá tách ra và đưa lên từ lòng đất. Nghe thì có vẻ đơn giản nhưng không phải dễ vì một ngày một người thợ chỉ có thể đưa lên tối đa hơn 10 viên. Đá ong cần sự tỉ mỉ, nếu không cẩn thận có thể làm vỡ đá. Sau đó đá ong thô được đưa về xưởng để đẽo gọt cho vuông thành sắc cạnh.
Những ưu điểm chính của đá ong
Nếu loại gạch thông thường sau khi làm đất, xẻ khuôn, phơi nắng thì phải qua một khâu quan trọng, mất thời gian và tốn kém là nung thì gạch làm từ đá ong sau khi phơi nắng, cứ thế đưa vào xây dựng. Người xưa thường dùng vữa hoặc hỗn hợp bùn, trấu để gắn kết các viên gạch đá ong lại với nhau.
Đá ong còn có một đặc điểm nổi trội khác là hấp thụ nhiệt kém, tỏa nhiệt nhanh. Thế nên, công trình sử dụng vật liệu đá ong mát về mùa hè, ấm áp vào mùa đông.
Chính bởi nguồn vật liệu sẵn có, rẻ, tiện ích, phù hợp với điều kiện vi khí hậu địa phương nên người xứ Đoài sử dụng đá ong rất nhiều, từ những công trình lớn, hoành tráng như đình làng, nhà thờ họ đến những công trình bình dị, gần gũi hơn như nhà ở, tường rào…
Sử dụng đá ong trong xây dựng như thế nào?
Đá ong hiện đang là vật liệu được sử dụng rất nhiều để trang trí không gian trong nhà, ngoài trời, trang trí sân vườn, tiểu cảnh hay xây dựng các công trình tường bao, trụ cổng, nhà cổ,....
Vậy chúng ta sử dụng Đá ong trong việc xây dựng các công trình này như thế nào?
Khoảng 10 năm trở lại đây khi mà vật liệu này còn trữ lượng rất lớn thì việc xây dựng vô cùng đơn giản. Đá ong vẫn để nguyên chất xù xì, thô ráp liên kết với nhau bằng bùn, đất, hoặc vôi trộn thêm bùn. Khi đó Đá ong vẫn đẹp nhưng đơn giản và mộc mạc
Ngày nay, khi nguồn tài nguyên này dần trở nên khan hiếm thì những người thợ đã nâng niu loại khoáng vật này hơn bao giờ hết. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay khéo léo. Những viên Đá ong được đẽo gọt phẳng nhẵn, tạo hình lên các công trình như những tấm, những khối. Chúng liên kết chắc chắn với nhau bằng xi măng tạo nên những mạch vữa vừa bằng đầu tăm. Đem đến sức hút lạ kỳ khi dựng lên một công trình!
Đá ong sau khi được sản xuất thì cũng có rất nhiều hình thù vì hình thù được tạo ra do người nghệ nhân tạo ra. Đá ong có thể xây nhà, xây tường rào, có thể làm tượng, các hình thù khác nhau... Ngày xưa, người ta còn dùng đá ong làm giếng làng, làm cổng làng, bây giờ công nghệ hiện đại người ta còn sử dụng đá ong làm bình lọc nước.
Khi đưa đá ong vào các công trình kiến trúc, người ta sẽ có những cảm nhận rất riêng về nó. Một vẻ đẹp cổ kính, đậm chất Việt Nam.
Đá ong luôn là vật liệu tạo nên sự khác biệt cho bất kỳ công trình nào sử dụng nó!
VLXD.org (TH)