Những sản phẩm vật liệu xây dựng kém chất lượng không chỉ nhanh xuống cấp, mà có thể gây nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng.

Theo đại diện một doanh nghiệp chuyên sản xuất thiết bị vệ sinh, chỉ riêng việc sử dụng một cái vòi nước giả cũng có thể gây nguy hại không nhỏ đến sức khỏe người dùng. Do nguyên liệu làm sản phẩm này thường có lượng kim loại nặng vượt mức tiêu chuẩn an toàn cho phép. Lượng kim loại này có thể ngấm vào nước và gây hại cho người sử dụng.

Mặt hàng phức tạp và đáng lo ngại nhất trong ngành xây dựng là các VLXD thiết yếu như gạch, sắt, thép, xi măng... cũng đang được làm giả tràn lan trên thị trường. Hiện nay, trên thị trường có hàng chục loại thép xây dựng khác nhau. Có sản phẩm của các doanh nghiệp nhà nước, công ty liên doanh, nhưng cũng có rất nhiều sản phẩm của các doanh nghiệp tư nhân, mà người tiêu dùng quen gọi là thép tổ hợp.

Tiêu chuẩn VN 6285:1997 quy định, loại thép xây dựng có đường kính 10 mm trọng lượng phải đạt 0,617 kg/m, loại đường kính 16 mm có trọng lượng 1,58 kg/m, còn đối với loại trọng lượng 2,47 kg/m thì đường kính phải đủ 20 mm… Tuy nhiên trên thực tế, thép tổ hợp không bao giờ đạt tiêu chuẩn này.

Một số chiêu trò mà nhà sản xuất dùng để che mắt người tiêu dùng là làm giảm kích thước đường kính bằng cách cho ra khuôn dạng cây thép hình ô van, khi đo chiều rộng thì đủ, nhưng bề hông lại thiếu. Cũng có trường hợp gân thép được làm cao lên, khi đo đường kính tính luôn gân thì đủ kích thước, nhưng trọng lượng thì thiếu.
Tương tự, tôn lợp nhà hiện nay cũng có nhiều công ty sản xuất. Trong đó, một số nhà sản xuất do chạy theo lợi nhuận nên đã bỏ bớt nhiều công đoạn trong sản xuất, nhằm hạ giá thành đến mức thấp nhất. Tôn mạ kẽm kém chất lượng thường không có lớp cromic nhằm bảo vệ bề mặt không bị ô-xy hóa. Tôn không có lớp trên sẽ dễ xuống màu sạm đen, gỉ sét sau thời gian ngắn sử dụng. Còn đối với tôn màu, loại kém chất lượng cũng không có lớp sơn lót với công dụng là làm chất kết dính giữa lớp mạ kẽm và lớp sơn bên ngoài. Nếu không có lớp sơn lót này, khi gia công sẽ dẫn đến tình trạng bong tróc lớp sơn bên ngoài.

Được biết, quy định đối với tôn mạ kẽm có độ dày 0,33 khổ 1,2 m có trọng lượng 3,071 kg/m, loại có độ dày 0,40 x 1,2 m thì có trọng lượng 3,637 kg/m. Đối với tôn màu 0,30 x 1,2 có trọng lượng 2,646 kg/m, loại 0,40 x 1,2 trọng lượng đạt được là 3,637 kg/m…

Cũng chung hoàn cảnh, gạch ống đúng tiêu chuẩn chỉ có 2 quy cách kích thước là 190 x 90 x 90 mm và 180 x 80 x 80 mm. Tuy nhiên trên thị trường, không khó để gặp những loại có kích thước nhỏ hơn, chỉ khoảng 170 x 70 x 70 mm, thậm chí còn thấp hơn. Do người tiêu dùng chủ quan, không kiểm tra quy cách, nên các doanh nghiệp giảm kích thước sản phẩm xuống như vậy để bán với giá rẻ hơn, dễ tiêu thụ hơn.
 
Để tránh mua phải hàng kém chất lượng, người tiêu dùng cần phải tự trang bị cho mình cách phân biệt hàng kém chất lượng và hàng thật. Đối với thép chất lượng tốt thường có màu xanh của thép, thân thép đồng đều, bề mặt bóng. Thép kém chất lượng thường có ánh màu đỏ, thân thép không đều, bề mặt sần sùi, khả năng chịu lực kém, dễ gãy.

Với tôn mạ kẽm có chất lượng kém, khi đưa ra ánh sáng thì không thấy có ánh vàng. Ngoài ra, do không có lớp cromic bảo vệ, bề mặt dễ bị ô-xy hóa làm tôn sạm đen. Hơn nữa, được sản xuất từ công nghệ lạc hậu, nên sản phẩm không được đồng đều, ở hai mép tôn thường có vết răng cưa.

Đối với gạch ống kém chất lượng, sản phẩm có trọng lượng nhẹ do độ dày thấp, độ xốp cao. Màu gạch không đều do sử dụng nguyên liệu xấu, cũng như quá trình nung không đạt nhiệt độ cần thiết. Viên gạch bị méo mó, sần sùi, dễ vỡ…

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần phải tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, quản lý thị trường để kịp tời phát hiện, xử lý những đơn vị, cá nhân cố ý sản xuất, tiêu thụ vật liệu xây dựng và trang thiết bị nội thất kém chất lượng. Đồng thời cũng cần phải quản lý chặt chẽ thị trường nhập khẩu, có những chính sách nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, các chủ công trình xây dựng cũng như người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm của những cơ sở sản xuất có uy tín, có bảo hành đầy đủ.