Mục đích của buổi Tọa đàm nhằm lắng nghe ý kiến trực tiếp của cơ quan quản lý, các doanh nghiệp và nhà khoa học về những bất cập sau một thời gian thực hiện Nghị định 74/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định về phí bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản; đồng thời đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn.


Tại buổi tọa đàm, đã có nhiều ý kiến của các đại biểu tham dự góp ý sửa đổi một số điểm bất hợp lý trong Nghị định 74.

Theo ông Phạm Ngọc Thạch, Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính, đánh giá: Mức thu phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với một số khoáng sản hiện còn chưa tương xứng với mức độ gây môi trường do hoạt động khai thác khoáng sản gây ra. Vì vậy, đề nghị tăng chung phí bảo vệ môi trường đối với loại khoáng sản thuộc đối tượng chịu phí theo cấp độ gây ô nhiễm môi trường để có nguồn bù đắp cho việc bảo vệ môi trường ở các địa phương.

Hiệp hội Môi trường Việt Nam đề xuất: “Bộ Tài chính cần quy định mức đóng phí bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản dựa trên sản lượng đăng ký khai thác theo giấy phép chứ không dựa trên sản lượng khai thác thực tế do doanh nghiệp tự kê khai. Vì đã có nhiều doanh nghiệp khai thác thường tự kê khai thấp hơn nhiều so với thực tế khai thác để trốn phí nộp cho ngân sách nhà nước”.

Theo bà Trần Thanh Thủy, Liên minh Khoáng sản cho biết, qua khảo sát thực tế cho thấy nhiều xã cho biết không nhận được phân bổ nguồn thu từ khai thác khoáng sản. Nhiều xã chưa từng được đầu tư các công trình hay dự án cải tạo môi trường. Đáng nói hơn, ở một số xã có khai thác khoáng sản, tỉ lệ người chết do ung thư cao.

Phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản là khoản thu ngân sách địa phương được hưởng 100% để hỗ trợ cho việc bảo vệ môi trường và đầu tư cho môi trường tại địa phương nơi có hoạt động khai thác khoáng sản. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn phí này chưa thể hiện là một công cụ tài chính hiệu quả để phục vụ bảo vệ môi trường. Bà Thủy kiến nghị, việc thu và sử dụng phí bảo vệ môi trường cần được công khai, ít nhất là đối với doanh nghiệp và cộng đồng bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị tăng mức phí bảo vệ môi trường với từng loại, cụ thể: với đất, đá, cát, sỏi làm vật liệu xây dựng tăng lên 2-3 lần; tăng từ 10.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn với khai thác than; tăng khung mức thu áp dụng đối với quặng sắt, chì, kẽm, đồng, apatit…