>> Đẩy mạnh sử dụng tro, xỉ, thạch cao để sản xuất VLXD
>> Cấp bách kiểm soát và tìm kiếm công nghệ sử dụng tro, xỉ nhiệt điện làm VLXD
>> Doanh nghiệp phát thải chịu trách nhiệm tổ chức xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao

Theo đề án, mục tiêu đến năm 2020, 75 triệu tấn tro, xỉ sẽ được tái sử dụng làm vật liệu xây dựng, chiếm 52% tổng lượng tích luỹ. Trong đó, tái sử dụng tro, xỉ nhiệt điện đạt 55 triệu tấn; tái sử dụng thạch cao nhiệt điện đạt 2 triệu tấn; tái sử dụng thạch cao phân bón, hoá chất đạt 15 triệu tấn.

Hiện nay cả nước có 20 nhà máy nhiệt điện than đang vận hành và một số nhà máy sản xuất phân bón hóa chất DAP và nhà máy luyện thép, phát thải ra trên 20 triệu tấn tro, xỉ tính mỗi năm.

Dự kiến đến năm 2018 với số lượng và quy mô các nhà máy phát triển theo quy hoạch, khối lượng phát thải sẽ là 61 triệu tấn, đến năm 2020 là 109 triệu tấn, đến năm 2025 là 248 triệu tấn và đến năm 2030 sẽ là 422 triệu tấn.

Trong khí đó, tổng lượng tro, xỉ được xử lý, sử dụng hiện mới chỉ chiếm 30% so với tổng lượng thải ra. Tổng lượng tro xỉ thạch cao hiện đang tồn tại các bãi chưa lũy kế hiện lên tới hơn 20 triệu tấn, mỗi năm cần đến hàng ngàn ha đất để làm bãi chứa….   

Đây chính là vấn đề lớn, thách thức cho đất nước bởi sự hao tốn về tài nguyên đất và áp lực về môi trường khi không xử lý được nguồn phát thải này. Nguy cơ trước mắt đó các nhà máy phải dừng sản xuất do không có đủ bãi chứa là một thực tế đang diễn ra.
Tại một số nước phát triển như Ý, Hà Lan, Đan Mạch, Mỹ, Nhật, Pháp… hầu hết tro xỉ được sử dụng, trên 90% lượng tro xỉ phát thải được xử lý, sử dụng. Tro xỉ được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như: Ứng dụng công nghệ thấp, ứng dụng công nghệ trung bình và ứng dụng công nghệ cao.

Cụ thể là: Sử dụng trong san lấp, làm đê kè, nền đường…; Làm phụ gia xi măng, cốt liệu nhẹ, bê tông đúc sẵn, gạch không nung…; Làm nguyên liệu để thu hồi kim loại, chất độn cho polymer, chất dẻo PE, PP…

Ở Việt Nam, tro bay đã được dùng làm phụ gia bê tông khối lớn cho các công trình đập thủy điện áp dụng công nghệ bê tông đầm lăn tại một số nhà máy thủy điện như Sơn La, Lai Châu, Bản Vẽ, Sông Tranh…; làm nguyên liệu sản xuất VLXD như gạch bê tông bọt, gạch xi măng cốt liệu…

Theo đánh giá của các nhà khoa học, các nhà máy xi măng, VLXD, các công trình xây dựng giao thông, thủy lợi…đang có nhu cầu rất lớn về sử dụng tro, xỉ, thạch cao và hoàn toàn có thể tiêu thụ hết khối lượng phát thải ra từ các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, thay thế cho lượng thạch cao vẫn phải nhập khẩu, đáp ứng được nhu cầu nguyên liệu, đồng thời khắc phục được vấn đề môi trường, lãng phí tài nguyên đất.